Հա­մա­ձայն ­Հե­ռուս­տա­մա­րա­թոն 2016ի ստանձ­նած Ար­ցա­խի տու­ժած բնա­կա­վայ­րե­րու վե­րա­կանգն­ման ծրա­գի­րին` ­Հիմ­նադ­րա­մը ­Մար­տա­կեր­տի շրջա­նի ­Մա­տա­ղիս հա­մայն­քին մէջ կը վե­րա­նո­րո­գէ 34 բնա­կա­րան: Ծ­րա­գի­րը կ­՚ի­րա­կա­նա­ցո­ւի ­Հե­ռա­խօ­սա­մա­րա­թոն 2016ին ­Հիմ­նադ­րա­մի Ֆ­րան­սա­յի տե­ղա­կան մարմ­նի հա­ւա­քած հան­գա­նա­կու­թիւն­նե­րով եւ Լ.Ղ.Հ. կա­ռա­վա­րու­թեան հա­մատն­տե­սա­ւոր­մամբ: Այս մա­սին «­Հա­յերն Այ­սօր»ին կը յայտ­նեն ­Հիմ­նադ­րա­մէն:
­Հա­մայն­քի վե­րա­կանգն­ման աշ­խա­տանք­նե­րը ­Մա­տա­ղի­սի մէջ մեկ­նար­կած են գիւ­ղի դպրո­ցի վե­րա­նո­րոգ­մամբ, որ վնա­սո­ւած էր Ապ­րի­լեան քա­ռօ­րեայ պա­տե­րազ­մի օ­րե­րուն: ­Պա­տա­հա­կան չէ, որ դպրո­ցը վե­րա­նո­րո­գո­ւե­ցաւ ­Թո­րոն­թո­յի մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րու մի­ջոց­նե­րով, քա­նի որ 2005-2006թթ­.ուն այն կա­ռու­ցո­ւած էր հէնց այդ հա­մայն­քի տնտե­սա­ւոր­մամբ: ­Թո­րոն­թոբ­նակ ան­հատ բա­րե­րարն ալ մէկ շտա­պօգ­նու­թեան մե­քե­նայ նո­ւի­րա­բե­րած է հա­մայն­քին:
­Զու­գա­հե­ռա­բար ­Հիմ­նադ­րա­մը կը շա­րու­նա­կէ իր ըն­թա­ցիկ ծրա­գիր­նե­րը, նե­րա­ռեալ` Ար­ցա­խի բազ­մա­զա­ւակ ըն­տա­նիք­նե­րուն հա­մար տու­նե­րու կա­ռու­ցու­մը եւ ­Վար­դե­նիս-­Մար­տա­կերտ ճա­նա­պար­հի վե­րա­կա­ռու­ցումն ու կա­հա­ւո­րու­մը: