­Հա­յաս­տա­նի նա­խընտ­րա­կան քա­րո­զար­շա­ւը

ՄԻՀՐԱՆ ՔԻՒՐՏՕՂԼԵԱՆ

Եր­կու օր ա­ռաջ ­Հա­յաս­տա­նի մէջ պաշ­տօ­նա­պէս մեկ­նար­կեց նա­խընտ­րա­կան քա­րո­զար­շա­ւը: ­Հինգ կու­սակ­ցու­թիւն­ներ ինք­նու­րո՛յն, սե­փա­կան ու­ժե­րով, ու­րիշ­ներ ընտ­րա­կան չորս դա­շինք­նե­րու մէջ հա­մախմ­բո­ւած՝ պի­տի մրցին յա­ռա­ջի­կայ խորհր­դա­րա­նին մէջ ա­թոռ­ներ ու­նե­նա­լու հա­մար:
Այս ա­ռի­թով չորս դի­տար­կում­ներ.
­Դա­շինք կազ­մել կը նշա­նա­կէ մէկ կողմ դնել կու­սակ­ցու­թեան ծրա­գի­րը, ինչ որ են­թադ­րել կու տայ, թէ տո­ւեալ կու­սակ­ցու­թիւն­նե­րը այն­քան ալ կառ­չած չեն ի­րենց ծրագ­րե­րով բա­նա­ձե­ւո­ւած հա­մո­զում­նե­րուն, նպա­տակ­նե­րուն: Եւ կամ կը նշա­նա­կէ ընդ­հան­րա­պէս ծրա­գիր չու­նե­նալ: Այ­լա­պէս խայ­տաբ­ղէտ դա­շինք­ներ պի­տի չկազ­մո­ւէին:
­Յայտ­նօ­րէն ա­նոնք վստա­հած են ի­րենց շռայ­լե­լիք ա­կան­ջա­հա­ճոյ խոս­տում­նե­րուն, իշ­խա­նա­փո­խու­թեան «ամ­պա­գոր­գոռ» լո­զուն­գին: ­Քիչ-շատ նոյնն է նաեւ միւս կու­սակ­ցու­թիւն­նե­րու պա­րա­գան, բա­ցի Հ.Յ.­Դաշ­նակ­ցու­թե­նէն, որ ու­նի անշր­ջան­ցե­լի ծրա­գիր ու յստակ ա­ռա­ջադ­րանք­ներ եւ ո­րուն ան­ցած տա­րի­նե­րու քա­ղա­քա­կան ու­ղե­գի­ծը ցոյց տո­ւած է, թէ ինք եր­բեք չէ ա­պա­ւի­նած ա­կանջ շո­յող կար­գա­խօս­նե­րու կամ չէ փոր­ձած հա­սա­րա­կու­թիւ­նը սի­րա­շա­հիլ՝ ար­մա­տա­կան ընդ­դի­մա­դի­րի «խա­ղե­րու» մէջ մտնե­լով: Ընդ­հա­կա­ռակն. հա­սա­րա­կու­թեան աչ­քին , չվա­րա­նինք ը­սե­լու նաեւ, նոյ­նիսկ իր շար­քե­րու ո­րոշ շեր­տի մը մօտ սե­փա­կան վար­կա­նի­շը վտան­գե­լու գնով՝ լծա­կից դար­ձած է կա­ռա­վա­րա­կան աշ­խա­տանք­նե­րուն, երկ­րին մէջ դրա­կան տե­ղա­շարժ ա­պա­հո­վե­լու ի խնդիր…: ­Թէ ընտ­րա­զան­գո­ւա­ծը որ­քա­նո՞վ պի­տի գնա­հա­տէ Հ.Յ.Դ.ի այս հայ­րե­նա­նո­ւէր վար­քա­գի­ծը, յայտ­նի պի­տի ըլ­լայ Ապ­րիլ 2ին, քո­ւէար­կու­թեան օ­րը: ­Մաղ­թե­լի է, որ Ազ­գա­ժո­ղո­վին մէջ ան ու­նե­նայ ծան­րակ­շիռ ներ­կա­յու­թիւն, որ­պէս­զի կա­րե­նայ լիար­ժէք հա­կակշ­ռել կա­ռա­վա­րու­թեան գոր­ծու­նէու­թիւ­նը: Իսկ ինչ կը վե­րա­բե­րի հի­նէն իշ­խա­նու­թեան վրայ ե­ղող ու վա­ղուց հին­ցած ­Հան­րա­պե­տա­կան ­Կու­սակ­ցու­թեան, կաս­կած չկայ, որ նա­խըն­թաց տա­րի­նե­րու նման ան ի գործ պի­տի դնէ իշ­խա­նա­կան լծակ­նե­րը, թա­ղա­յին հե­ղի­նա­կու­թիւն­նե­րը, դրա­մա­կան մի­ջոց­նե­րը՝ այ­սինքն ընտ­րա­կան կա­շառ­քը: Այս կու­սակ­ցու­թիւ­նը կը փոր­ձէ նո­րո­գո­ւած ըլ­լա­լու եւ վե­րա­փո­խու­թիւն­ներ կա­տա­րե­լու խաբ­կան­քը տալ հա­սա­րա­կու­թեան, եր­կու դէմ­քե­րու՝ նոր վար­չա­պե­տի ու թեկ­նա­ծու­նե­րու ցան­կը գլխա­ւո­րող պաշտ­պա­նու­թեան նոր նա­խա­րա­րի ան­ձե­րուն ընդ­մէ­ջէն:
Այ­լա­զան-զար­մա­նա­զան 80է ա­ւե­լի կու­սակ­ցու­թիւն­նե­րով գեր-ծան­րա­բեռ­նո­ւած եր­կի­րը թե­թե­ւա­ցում մը ու­նե­ցաւ, շնոր­հիւ նոր սահ­մա­նադ­րու­թեան: Ա­նոնց­մէ շա­տեր ձու­լո­ւե­ցան ա­ւե­լի յու­սա­լի­նե­րու մէջ, իսկ ու­րիշ­ներ ան­հե­տա­ցան: Այս ե­րե­ւոյ­թը դրա­կան է այն ի­մաս­տով, որ հետզ­հե­տէ ­Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­կան քար­տէ­սը կը յստա­կա­նայ եւ սա­կաւ ու բազ­մա­տարր կու­սակ­ցու­թիւն­նե­րով կ­՚օժ­տո­ւի եր­կի­րը, ինչ որ յա­ւե­լեալ ե­րաշ­խիք մըն է կա­յու­նու­թեան եւ ժո­ղո­վուր­դի ներ­կա­յա­ցուց­չու­թեան:
­Զար­մա­նա­լիօ­րէն քա­ղա­քա­կան բե­մին վրայ կը շա­րու­նա­կեն գե­րիշ­խել միեւ­նոյն դէմ­քե­րը՝ ի­րենց հին քէ­նե­րով ու հին­ցած խոս­տում­նե­րով, հա­կա­ռակ այն ի­րո­ղու­թեան, որ ժո­ղովր­դա­յին լայն խա­ւե­րը բազ­միցս յու­սա­խաբ ե­ղած են ա­նոնց­մէ ու խո­րա­պէս հիաս­թա­փո­ւած: Ան­պայ­ման պատ­ճառ մը կայ, ո­րուն հե­տե­ւան­քով 25 տա­րին բա­ւա­րար չե­ղաւ, որ նոր դէմ­քեր գան ու նոր տես­լա­կան­նե­րով թար­մու­թիւն բե­րեն քա­ղա­քա­կան կեան­քին: ­Բա­ցա­սա­կան այս ե­րե­ւոյ­թին յան­ցան­քի գլխա­ւոր ծան­րու­թիւ­նը բնա­կա­նա­բար կը կրէ երկ­րի քա­ղա­քա­կան ղե­կա­վա­րու­թիւ­նը, որ են­թադ­րե­լի է, թէ չի քա­ջա­լե­րեր սերն­դա­փո­խու­թիւ­նը, ար­գելք է նո­րե­րու ծաղ­կու­մին: ­Դար­ձեալ հին ա­նուն­ներն են, որ թեկ­նա­ծու­թեան ցան­կե­րու մէջ կը գրա­ւեն հա­ւա­նա­կան ընտ­րե­լի­նե­րու ա­ռա­ջին կար­գե­րը: Ա­նոնք բազ­միցս գտնո­ւած են նոյն տե­ղե­րը, բայց քո­ւէ­նե­րու թի­ւով ա­ռա­ջըն­թաց չեն ար­ձա­նագ­րած ի­րենց պատ­կա­նած կու­սակ­ցու­թեանց հաշ­ւոյն:
­Մին­չեւ վեր­ջերս ­Ղա­րա­բա­ղեան հար­ցին վե­րա­բե­րող դժո­ւար բա­նակ­ցու­թեանց դի­ւա­նա­գի­տա­կան խորհրդա­պա­հու­թեան նրբու­թիւ­նը կը յար­գո­ւէր: ­Քո­ւէի ո­րոշ ա­ռա­ւել­ներ ու­նե­նա­լու յոյ­սով՝ ­Լե­ւոն ­Տէր-­Պետ­րո­սեա­նի թե­լադ­րան­քով՝ ա­նոր գլխա­ւո­րած շար­ժու­մը ան­տե­սեց այդ նրբու­թիւ­նը: ­Հի­մա, Հ.Ա.Կ. կո­չու­մով ծա­նօթ Լ.Տ.Պ.ի խմբա­ւո­րու­մը ընտ­րա­պայ­քա­րի կար­գա­խօս որ­դեգ­րած է՝ Ար­ցա­խին հա­մար ա­նո­րոշ կար­գա­վի­ճա­կի մը դի­մաց ա­զա­տագ­րո­ւած հո­ղե­րը Ատր­պէյ­ճա­նին վե­րա­դարձ­նե­լով իբ­րեւ թէ խա­ղա­ղու­թեան ծրա­գիր մը, ինչ որ ըստ դրո­ւած­քի ու ըստ էու­թեան ան­յա­րիր է պե­տա­կան մտա­ծո­ղու­թեան, ան­վա­յել է յաղ­թա­նա­կած ազ­գի մը հա­մար, կը ջլա­տէ հան­րու­թեան կո­րովն ու դի­մադ­րա­կան ո­գին, միա­ժա­մա­նակ ա­նուղ­ղա­կի ու­ղերձ է Ա­լիե­ւին, որ ան­զի­ջող մնայ իր պա­հանջ­քին մէջ ու ա­ւե­լի աշ­խու­ժաց­նէ պա­տե­րազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թիւն­նե­րը: Այս­պէս, ընտ­րա­կան կար­գա­խօս­նե­րով խա­ղա­ղու­թեան յան­գե­լու մա­կե­րե­սայ­նու­թիւ­նը վտան­գա­ւոր է նոյ­նինքն խա­ղա­ղու­թեան պահ­պան­ման հա­մար, մա­նա­ւանդ Ա­լիե­ւի օ­րե­րուն: Լ.Տ.Պ.ի այս վի­ժած «Ծ­րա­գի­րը» վե­րա­կեն­դա­նա­ցումն է «պա­տե­րա՞զմ, թէ՞ խա­ղա­ղու­թիւն» իր տխրահռ­չակ յօ­դո­ւա­ծին, զոր ստո­րագ­րո­ղը, փա­փա­քե­լի էր, որ Ա­լիե­ւը ե­ղած ըլ­լար, ոչ թէ յաղ­թա­կան ­Հա­յաս­տա­նի ա­ռա­ջին նա­խա­գա­հը: ­Կաս­կած չկայ, որ խա­ղա­ղու­թիւ­նը ան­փո­խա­րի­նե­լի ար­ժէք է, ո­րու ա­պա­հով­ման ու պահ­պան­ման հա­մար պէտք է ան­դուլ պայ­քա­րիլ ա­մէն գնով ու բո­լոր մա­կար­դակ­նե­րու վրայ: ­Սա­կայն ինչ կը վե­րա­բե­րի ա­ռա­ջար­կո­ւա­ծին, ա­նի­կա ոչ միայն խա­ղա­ղու­թեան ե­րաշ­խիք չէ, այլ ընդ­հա­կա­ռա­կը, կը վտան­գէ մեր ամ­բողջ ազգն ու հայ­րե­նի­քը : ­Բայց ա­սի­կա ար­դէն ու­րիշ թե­մա է եւ խո­րունկ վեր­լու­ծու­մի խնդիր: Վս­տահ, որ ժո­ղովր­դա­յին ցա­ւը շա­հա­գոր­ծե­լու այս փոր­ձը պի­տի ձա­խո­ղի, քուէար­կո­ղը պի­տի չտա­րո­ւի խա­բու­սիկ պատ­կե­րա­ցում­նե­րէ, պի­տի չխա­բո­ւի իբ­րեւ թէ խա­ղա­ղու­թիւն բե­րե­լու ան­հիմն խոս­տում­նե­րէ:
­Յա­մե­նայն­դէպս, քո­ւէար­կու­թեանց ար­դիւն­քին հա­մար սպա­սենք մին­չեւ 2 Ապ­րի­լը: